หลังปี 2563 เป็นต้นมา โลกกำลังเข้าสู่การเปลี่ยนผ่านแฝด (twin transitions) ได้แก่ การเปลี่ยนผ่านเศรษฐกิจเพื่อสิ่งแวดล้อม และการเปลี่ยนผ่านเทคโนโลยีด้านดิจิทัล ปัจจัยผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนผ่านทั้งสองนั้นซับซ้อนแต่ตัวขับเคลื่อนหลัก (key drivers) ได้แก่ 1.สภาพภูมิอากาศที่ผันผวนซึ่งกระตุ้นให้โลกปรับวิถีการผลิตและการบริโภค 2.วัฏจักรทางเทคโนโลยีที่กำลังอยู่ในช่วงแข่งขันกันสร้างเทคโนโลยีใหม่ โดยเฉพาะด้านพลังงาน อาทิ พลังงานหมุนเวียน พลังงานจากนิวเคลียร์ฟิวชั่นขนาดเล็ก และด้านดิจิทัล เช่นปัญญาประดิษฐ์ และการคำนวณแบบควอนตัม 3.ความขัดแย้งระหว่างประเทศ โดยเฉพาะแรงตึงเครียดจากฝั่งจีน และรัสเซีย ทำให้สหรัฐ และสหภาพยุโรป ต้องลดการพึ่งพิงต่างชาติ และเพิ่มศักยภาพในการจัดการพลังงาน และเทคโนโลยีเป็นของตนเอง เมื่อการปรับตัวเพื่อสิ่งแวดล้อมหลีกเลี่ยงไม่ได้ สหรัฐ และสหภาพยุโรปจึงวางยุทธศาสตร์ที่ชัดเจนว่า การปรับตัวดังกล่าวนอกจากจะช่วยรักษาสิ่งแวดล้อมแล้ว ยังต้องเป็นประโยชน์อีกสามด้านพร้อมกัน ได้แก่ ข้อแรก สร้างให้เกิดการจ้างงาน และการเติบโตทางเศรษฐกิจ กล่าวอีกแบบหนึ่งก็คือ การช่วยสิ่งแวดล้อมต้องทำให้เกิดธุรกิจ และรายได้ จึงจะสร้างแรงจูงใจให้เกิดการปรับตัวจากทุกภาคส่วน ข้อสอง ต้องสร้างขีดความสามารถทางเทคโนโลยีให้ประเทศ ซึ่งจะชี้ขาดความสามารถในการแข่งขันระยะยาว และข้อสาม คือการเพิ่มความมีอิสระเชิงกลยุทธ์ เช่น สหภาพยุโรปต้องไม่พึ่งพลังงานจากรัสเซีย หรือสหรัฐไม่พึ่งพิงการผลิตชิปจากจีน เป็นต้น เพื่อบรรลุพันธกิจดังกล่าว สหรัฐได้ออกกฎหมายสำคัญสองฉบับในปลายปี 2565 ได้แก่ Inflation […]
